Về các nội dung của hồ sơ mời thầu/hồ sơ đề xuất (HSMT/HSĐX), nhiều gói thầu đã đặt ra yêu cầu hàng hóa (nhập khẩu đồng bộ) phải có nguồn gốc xuất xứ từ các nước G7, EU, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc; hoặc yêu cầu hãng sản xuất phải có thương hiệu và kinh nghiệm trên 45 năm; định hướng đến một số nhà sản xuất cụ thể.

Đáng chú ý, một số tổ chuyên gia đấu thầu đã đánh giá “không đạt” để loại bỏ một số nhà thầu trong khi các nhà thầu này có bảo đảm dự thầu hợp lệ, ví dụ như nhà thầu Liên danh Công ty TNHH Hưng Thịnh Phát và Công ty CP Sáng Ban Mai tại gói thầu 3- Đài PTTH tỉnh Đồng Nai. Hoặc, tại gói thầu của Vietinbank, Công ty CP Sáng Ban Mai đã bị loại do không có cam kết ứng vốn trước 100% theo tiêu chuẩn đánh giá chưa phù hợp trong HSMT...

Tại thời điểm lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu được kiểm tra, doanh nghiệp trong nước có thể đáp ứng được yêu cầu cung cấp máy phát điện công nghiệp có công suất lên đến 2.500 KVA của các gói thầu. Chẳng hạn, tại Quyết định số 3695/QĐ-BCT của Bộ trưởng Bộ Công Thương, tổ máy phát điện có công suất trên 75 KVA đến 1.100KVA đã được công nhận và được đưa vào danh mục máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được. Đồng thời, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã có giấy chứng nhận lĩnh vực sản xuất, lắp ráp máy phát điện công suất đến 2.500KVA của Công ty CP Sáng Ban Mai phù hợp với các tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008.

Theo báo cáo của Sáng Ban Mai, chi phí sản xuất trong nước đối với máy phát điện chỉ chiếm khoảng 28- 36%. Hơn nữa, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp máy phát điện trong nước như Sáng Ban Mai đã cung cấp nhiều sản phẩm cho khách hàng trong khu vực nhà nước và tư nhân. Bởi vậy, việc yêu cầu máy phát điện phải nhập khẩu đồng bộ hoặc có xuất xứ cụ thể từ nước ngoài tại các gói thầu bị kiểm tra là hành vi phân biệt đối xử, không bảo đảm công bằng và cạnh tranh đối với máy phát điện được sản xuất, lắp ráp trong nước.

Trước thực tế đó, để thực hiện nghiêm Chỉ thị 494/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc sử dụng vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước trong công tác đấu thầu các dự án đầu tư sử dụng vốn nhà nước và khuyến khích các doanh nghiệp trong nước phát triển, Bộ KH&ĐT đã kiến nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, rà soát các quy định liên quan đến nhập khẩu nguyên chiếc và nhập khẩu linh kiện máy phát điện để sửa đổi theo hướng tạo thuận lợi và thúc đẩy sản xuất, lắp ráp máy phát điện trong nước.